- نویسنده: سپهراد فرزامی – نویسنده تخصصی حوزه سلامت
- تایید علمی: دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی- فوق تخصص غدد و متابولیسم
- بازبینی نهایی: شهلا صفائی- استراتژیست محتوا و ناظر نهایی
مهمترین بخش کنترل دیابت، داشتن آگاهی از نوسان قند خون است. مبتلایان به دیابت نیاز دارند که مدام سطح قند خون خود را اندازه گرفته و از افت یا بالارفتن قند خون پیشگیری کنند. بدیهی است اگر بگوییم که انجام چنین امری با دستگاههای تست قند سوزنی ممکن نیست؛ چراکه نتیجۀ تست این دستگاهها صرفاً مربوط به همان لحظهای است که تست گرفته شده و اگر کسی بخواهد پس از آن، از سطح قند خونِ خود آگاهی یابد، میبایست دوباره با استفاده از سوزنهای مخصوص، انگشت خود را زخمی کرده و قند خون خود را ارزیابی کند.
سنسور پایش قند خون (CGM) یک دستگاه تست قند خون بدون سوزن است. این دستگاه از طریق سنسوری که به بدن (معمولاً روی بازو) نصب میشود، به طور لحظهای و آنی سطح قند خون را اندازه گرفته و از طریق نمایشگر، به شما نشان میدهد؛ بدون آنکه نیازی به زخمیکردن انگشت و استفاده از نوار تست قند خون داشته باشید. CGM به طور مداوم و بیوقفه، حتی زمانیکه خواب هستید، قند خون شما را اندازه گرفته و ثبت میکند. با سنسور پایش قند خون، شما میتوانید به طور 24 ساعته، از سطح قند خون خود آگاه باشید.
سنسور پایش قند خون، مثل تمامی تجهیزات پزشکی و مراقبتی، مزایا و معایبی دارد. شما میتوانید باتوجه به این مزایا و معایب، دریابید که آیا CGM گزینۀ مناسبی برای شما هست یا خیر.
ما در این مقاله به مزایا و معایب سنسور پایش قند خون پرداخته و هرآنچه که لازم است دربارۀ این فناوریِ بهروز بدانید را ذکر کردهایم.

این مقاله صرفاً با هدف آگاهی شما منتشر شده است. توصیه میشود برای هرگونه مشاوره پزشکی، تشخیص یا درمان، با یک متخصص مشورت کنید.

سنسور پایش قند خون چیست و چگونه کار میکند؟
سنسور پایش قند خون یا CGM (Continuous Glucose Monitoring) یک دستگاه تست قند خون 24 ساعته است که به صورت مداوم میزان سطح قند خون شما اندازهگیری کرده و به طور آنی و لحظهای به شما نشان میدهد.
سنسور پایش قند خون از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
- سنسور (حسگر)
- فرستنده
- نمایشگر (مانیتور)
CGM با اندازهگیری گلوکز موجود در مایع بینسلولی (Interstitial Fluid)، میزان قند خون را ارزیابی میکند. بر خلاف دستگاههای تست قند سوزنی، سنسور پایش قند خون دادههای مربوط به گلوکز (قند خون) را با اندکی تأخیر در اختیار کاربر قرار میدهد؛ اما مزیت بزرگ این دستگاهها این است که دادههای آماری متعددی از نوسان قند خون را در اختیارتان میگذارند؛ اینکه سطح قند خون شما در حال حاضر چهقدر است، در گذشته چگونه بوده و اینکه در حال افزایش یا کاهش است.
چنین اطلاعاتی به فرد مبتلا به دیابت کمک میکند که به شکل بهتری قند خون را کنترل کرده و از بروز عوارض دیابت جلوگیری کند. سنسور پایش قند خون همچنین اطلاعات جامعی را دربارۀ نوسان، افت یا افزایش قند خون در اختیار پزشکان قرار میدهد؛ اطلاعاتی که میتواند پزشکان را در تجویز بهترین نوع مراقبت همراهی کند. (منبع)
اگر کنجکاو هستید که دربارۀ سنسور پایش قند خون بیشتر بدانید، به مقالۀ سنسور پایش قند خون (CGM) چیست و چگونه کار میکند؟ سر بزنید.
مزایای سنسور پایش قند خون (CGM) چیست؟
استفاده از سنسور پایش قند خون، مزایای زیادی را برای بیماران دیابتی به همراه دارد. مهمترین مزیت CGM این است که به شما یک بینش دقیق نسبت به وضعیت قند خونتان میدهد. داشتن چنین بینشی، به تصمیمگیریهای بهتر، آرامش ذهنی و نتایج بلندمدت سلامتی میانجامد.
در ادامه به مزایای CGM میپردازیم.
1. ردیابی سطح قند خون در هر زمان از شبانهروز
سنسور پایش قند خون به طور مداوم و بیوقفه در حال اندازهگیری قند خون شما است. این بدان معناست که بر خلاف گلوکومترهای سنتی، برای آگاهی از تست قند خون، دیگر نیاز به انجام تست نیست؛ چراکه سنسور پایش قند خون بهصورت 24 ساعته، فعال است و هر 3 دقیقه یکبار، قند خون شما را اندازیگیری کرده و ذخیره میکند.
سنسور پایش قند خون، حتی شبها که شما خواب هستید نیز به طور مداوم قند خون شما را ارزیابی میکند تا در صورت روند افت قند و افزایش قند به شما هشدار دهد تا هرچه سریعتر اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. (منبع)
2. استفاده از نرمافزارهای مخصوص برای مشاهدۀ دادههای قند خون

یکی از بزرگترین مزیتهای سنسور پایش قند خون این است که شما میتوانید با چند کلیک ساده در گوشی موبایلتان، سطح قند خون و دیگر اطلاعات (روند افزایشی یا کاهشی قند خون) را مشاهده کنید. با استفاده از دستگاههای CGM دیگر لازم نیست دستگاهها یا ابزارهای گوناگونی رو با خود همراه کنید؛ چراکه تنها کافیست اپلیکیشن مخصوص سنسور پایش قند خون را باز کرده و نوسان قند خون خود را ملاحظه کنید. (منبع)
3. اشتراکگذاری اطلاعات مربوط به قند خون با تیم درمانی به صورت آنلاین

سنسور پایش قند خون این فرصت را به شما میدهد که اطلاعات مربوط به قند خون خود را با تیم درمانی، پزشک و حتی اعضای خانوادهتان به اشتراک بگذارید. با اشتراکگذاری این اطلاعات، پزشک و اعضای خانوادهتان میتوانند نوسان قند خون شما را به طور لحظهای (Real-Time) مشاهده کنند.
برای افرادی که توسط شخص دیگری مراقبت میشوند (سالمندان یا کودکان) و حتی افرادی که به دلیل مشغلههای فراوان فرصت اندازهگیری قند خون را ندارند، این قابلیت سنسور پایش قند خون، میتواند مزیت ارزشمندی باشد. (منبع)
4. تحلیل تأثیر تغذیه، ورزش، استرس، داروها، تغییرات هورمونی و بیماریها بر سطح قند خون

سنسور پایش قند خون، تمامی اطلاعات کسبشده را ثبت کرده و یک دادۀ آماری از روز و هفته در اختیارتان قرار میدهد. شما در این نمودار مشاهده میکنید که در چه زمان و چه ساعاتی با افت قند مواجه بوده و کِی افزایش قند را تجربه کردهاید. چنین اطلاعاتی به شما کمک میکند که تأثیر تغذیه، ورزش، استرس، تغییرات هورمونی و فعالیت روزمره را بر نوسان قند خون درک کرده و یاد بگیرید.
مثلاً، در نمودار متوجه میشوید که روز گذشته ساعت 7 بعد از ظهر، با بالارفتن قند به صورت غیرطبیعی، مواجه شدهاید. سپس یادتان میآید که آن ساعت از روز، در حال تماشای بازی فوتبال بودهاید و اضطراب زیادی را تحمل میکردید. با این اطلاعات، میتوانید دریابید که اضطراب تأثیر بدی بر نوسان قند خون شما داشته و موجب افزایش آن میشود.
با چنین قابلیتی شما میتوانید یک سبک زندگی متناسب با قند خون ایجاد کرده و احتمال بروز عوارض دیابت را به حداقل برسانید. (منبع)
5. اعلام هشدار برای بالا یا پایینبودن قند خون

سنسور پایش قند خون یک مزیت فوقالعاده دارد و آن هم این است که با اعلام هشدار از طریق گوشی موبایلتان، شما را از بالابودن قند و یا پایینبودن آن خبردار میکند. با این هشدار، شما متوجه میشود که امکان بروز هایپرگلیسمی (افزایش قند شدید) و هیپوگلیسمی (افت قند شدید) وجود دارد و اگر هرچه سریعتر قرصهای تجویز شده را مصرف نکنید، ممکن است با عوارض جدیای مواجه شوید.
این اعلام هشدار به شما کمک میکند که روند قند خون خود را تشخیص بدهید؛ اینکه روند قند خون شما بهصورت کاهشی است یا افزایشی. اطلاع از چنین وضعیتی به شما کمک میکند که دوز مناسبی از انسولین را مصرف نمایید. بهعنوانمثال، وقتی که روند قند خون کاهشی است، بهاشتباه انسولین مصرف نکنید. (چنین اشتباهی میتواند منجر به هیپوگلیسمی بشود که یکی از خطرناکترین عوارض دیابت است).
شما میتوانید این اطلاعات را با اعضای خانواده و مراقبین خود به اشتراک گذاشته و یک شبکه ایمنی ایجاد کنید تا شرایط اضطراری را بهراحتی از سر بگذرانید. (منبع)
6. آرامش ذهنی
یکی از عواملی که میتواند موجب بالارفتن قند خون باشد، استرس است. سنسور پایش قند خون، یک آرامش ذهنی را به کاربران خود هدیه میدهد. از آن جایی که دستگاه CGM مجهز به قابلیت هشدار است و در صورت بروز وضعیت خاص (روند کاهشی و افزایشی قند خون) به شما هشدار میدهد، دیگر لازم نیست نگران افت ناگهانی قند باشید. چراکه پیش از بروز این اتفاق، سنسور پایش قند خون به شما هشدار میدهد. این هشدار در اصل یک فرصت طلایی برای جلوگیری از بروز عوارض جدی است. شما میتوانید بهسرعت اقدامات پیشگیرانه را انجام داده و از بروز عوارض دیابت اجتناب کنید. (منبع)
7. اطمینان بیشتر هنگام تزریق انسولین
برای مبتلایان به دیابت موضوع تزریق انسولین و انتخاب دوز آن، میتوان امر چالشبرانگیزی باشد. با استفاده از دستگاه CGM میتوانید در انتخاب دوز انسولین، با اطمینان خاطر بیشتری عمل کنید؛ چراکه سنسور پایش قند خون به شما نشان میدهد که وضعیت قند شما به چه صورت است و چه الگویی را دنبال میکند. (منبع)

معایب سنسور پایش قند خون چیست؟
سنسور پایش قند خون گرانتر از گلوکومترهای سنتی است و برای کسانی که به دنبال گزینۀ اقتصادیتری هستند، انتخاب مناسبی نیست. البته که در بلندمدت، سنسور پایش قند خون میتواند بسیار مقرونبهصرفهتر از گلوکومتر باشد. هر یک از سنسورهای CGM مبتنی بر نوع و مدل دستگاه، از 7 تا 15 روز طول عمر دارد.
ممکن است بعضی از افراد، از اینکه یک سختافزار به بدنشان متصل است، احساس راحتی نداشته باشند. باید بگوییم که اندازۀ سنسوری که به بدن شما متصل میشود، بسیار کوچکتر از آن چیزی است که بخواهد شما را آزار بدهد. از طرفی دیگر این سنسورها ضدآب بوده و در فعالیتهایی مثل حمام و شنا، دچار مشکل نمیشود. برای این سنسورها، چسبهای مخصوصی وجود دارد که بسیاری از افراد برای پوشاندن سنسور استفاده میکنند. نصب سنسور روی بدن شاید اوایل اذیتکننده باشد، اما طولی نمیکشد که به آن عادت میکنید.
ایراد دیگری که به سنسور پایش قند خون گرفته میشود، انبوه حجم اطلاعاتی است که کاربر دریافت میکند. این حجم از اطلاعات ممکن است گیجکننده و در مواقعی استرسزا باشد. باید بگوییم که اگرچه این حرف میتواند درست باشد، اما توجه داشته باشید که این اطلاعات برای مدیریت دیابت بسیار ضروری و لازم است. این آمار و دادهها میتواند به شما کمک کند که الگوهای نوسان قند خون خود را شناخته و در مواقع لازم، از بروز عوارض جدی پیشگیری کنید.
گزینۀ مناسب برای شما!
سنسور پایش قند خون، مزایای بسیاری دارد که هر یک میتواند نقش تأثیرگذاری در مدیریت دیابت ایفا کند. امروزه تفاوت CGM با گلوکومترهای سنتی، باعث شده است که این فناوری از محبوبیت بسیاری در سراسر جهان برخوردار شود. بسیاری از افراد به استفاده از سنسور پایش قند خون روی آورده و از این طریق نه تنها قند خون خود را مدیریت کردهاند، بلکه در طولانی مدت نیز، میانگین قند خون خود را کاهش دادهاند. (منبع)
اگر شما نیز قصد دارد نوسان قند خون خود را به شکلی هوشمندانه مدیریت کنید، سنسور پایش قند خون بهترین گزینه موجود است.
شما میتوانید همین حالا از طریق لینک زیر، سنسور پایش قند خون را خریداری کرده و مدیریت قند خون را تسهیل ببخشید.